Η ζωή μέσα από τα μάτια μιας τυφλής
Τη Βάσω την ανακάλυψα τυχαία, μέσω ενός κοινού γνωστού. Του ζήτησα λοιπόν, να της μιλήσει για τις Μικρές Ιστορίες, για την επιθυμία μου να της πάρω συνέντευξη και με ανυπομονησία περίμενα την απόκρισή της. Λίγες μέρες μετά έλαβα ένα μήνυμα με τον αριθμό του τηλεφώνου της. Η απάντηση ήταν θετική. Της τηλεφώνησα την ίδια στιγμή, χωρίς δεύτερη σκέψη. Μια φωνή φρέσκια, πρόσχαρη και ευγενική με καλημέρισε και διέλυσε με μιας το άγχος μου. Κλείνοντας τη συζήτηση μας και πριν προλάβω να την ευχαριστήσω, που δέχτηκε να κάνουμε το story της, με προλαβαίνει και είναι εκείνη που τελικά λέει ευχαριστώ, για την ευκαιρία που της δίνεται να μιλήσει για τη ζωή των τυφλών, όπως η ίδια την βιώνει. Αυτή είναι η Βασιλική Άγκο, από τη Βέροια. Και αυτή είναι η ζωή της.
Μέχρι το νηπιαγωγείο, είχα κάποια χρηστική όραση, έβλεπα αρκετά. Οπότε πολλές από τις μνήμες και τις αναμνήσεις που έχω, έχουνε να κάνουνε με την όρασή μου. Θυμάμαι χρώματα, εικόνες, με θυμάμαι να ζωγραφίζω στο νηπιαγωγείο πολύ. Μετά από αυτό, η αλήθεια είναι πως δεν θυμάμαι την μετάβασή μου από την μερική όραση στην ολική απώλεια. Ήμουν 6 χρονών όταν έχασα πλήρως την όραση μου και έπρεπε να πάω στη Σχολή Τυφλών, στη Θεσσαλονίκη. Ήμουν πολύ μικρή και μου είναι αδύνατον να περιγράψω πως ένιωθα όταν πρωτοήρθα. Παρόλαυτά θυμάμαι πως ήμουν αρκετά δυνατή και θαρραλέα. Σίγουρα με άγχωνε η καινούρια κατάσταση, αλλά έκανα γρήγορα παρέες και προσαρμόστηκα εύκολα. Κάτι πολύ χαρακτηριστικό, που πολλοί άνθρωποι μου υπενθυμίζουν μέχρι και σήμερα, είναι πως την πρώτη μέρα που ήρθα στη Σχολή Τυφλών, η μητέρα μου έκλαιγε πριν με αποχαιρετήσει και εγώ της έλεγα πως δε χρειάζεται να κλαίει και οτι θα είμαι καλά.
Σήμερα είμαι 20 χρονών και είμαι φοιτήτρια στο τμήμα του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Βαλκανικών Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών. Επίσης, έχω τελειώσει τα τέσσερα εξάμηνα του ΙΕΚ χειριστών τηλεφωνικών κέντρων και ηλεκτρονικών υπολογιστών και ξεκινάω άμεσα την πρακτική μου, ώστε να πάρω και την πιστοποίηση μέσα στον επόμενο χρόνο. Αυτό τον καιρό ασχολούμαι με πάρα πολλά πράγματα. Μου αρέσει πολύ ο χορός, οπότε προσπαθώ πάντα να βρίσκω λίγο χρόνο να κάνω κάτι σχετικά με αυτόν. Πέρσι έκανα λάτιν, παλαιότερα κουβανέζικους, έχω κάνει Oriental, hiphop και φέτος παρακολουθώ ένα τμήμα παραδοσιακών χορών. Έχω ακόμα διάφορες ιδέες στο μυαλό μου που δεν έχω υλοποιήσει.
Κάτι άλλο που μου αρέσει να κάνω είναι να ταξιδεύω. Οπότε, με όποια ευκαιρία μου δοθεί, πάντα εξαφανίζομαι. Πρόσφατα συμμετείχα σε ένα πρόγραμμα στη Γαλλία, που ίσως ήταν από τις πιο δυνατές εμπειρίες που έχω ζήσει. Επίσης, πριν από ένα μήνα, εκλέχθηκα στο πενταμελές της νεολαίας του πανελληνίου συνδέσμου τυφλών για την περιφέρεια Θεσσαλονίκης ως υπεύθυνη προσβασιμότητας και ανέργων. Mαζί με τα υπόλοιπα παιδιά δουλεύουμε σε διάφορες δράσεις και πράγματα που έχουμε στο μυαλό. Πέρα από αυτά, παίζω Γκόλμπολ, που η αλήθεια είναι πως μου τρώει αρκετό χρόνο.
Παίζω Γκόλμπολ από πολύ μικρή. Συγκεκριμένα από έξι χρονών. Ξεκίνησε βέβαια σταδιακά, με παιχνίδια και προάσκησεις και τα λοιπά και από τότε δε σταμάτησα ποτέ. Το Γκόλμπολ για μένα είναι ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της ζωής μου. Έμαθα πάρα πολλά μέσα από αυτό. Ταξίδεψα πολύ, έκανα πολλούς φίλους από όλο τον κόσμο, είδα τα όρια μου, σωματικά και ψυχολογικά, γνώρισα καλύτερα τον εαυτό μου. Σίγουρα είναι ένα δύσκολο άθλημα, χρειάζεται συγκέντρωση, φυσική κατάσταση, μυαλό, δύναμη, έκρηξη και κυρίως ομαδικότητα. Τώρα είμαι αθλήτρια του σωματείου Κλειώ Θεσσαλονίκης και παίζω επίσης με την Εθνική Ελλάδος Γυναικών από το 2012. Ελάχιστοι γνωρίζουν τι είναι το Γκόλμπολ. Να πω λοιπόν πως είναι ένα παραολυμπιακό άθλημα που δημιουργήθηκε αποκλειστικά για άτομα με προβλήματα όρασης. Παίζεται σε κλειστό γήπεδο μπάσκετ, η μπάλα έχει κουδούνια, ώστε να ακούγεται από τους παίκτες, γιατί όλοι ανεξάρτητως επιπέδου όρασης, είτε είναι μερικώς βλέποντες είτε είναι ολικά τυφλοί, φοράνε μάσκες ώστε το παιχνίδι να παίζεται ισότιμα. Υπάρχουνε τρεις παίκτες σε κάθε ομάδα και σκοπός μας είναι να βάλουμε γκολ στο αντίπαλο τέρμα. Σούταρουμε την μπάλα με τα χέρια και κάνουμε άμυνα στο πάτωμα.
Νομίζω πως ένας άνθρωπος με πρόβλημα όρασης μπορεί να συμμετέχει σε οποιαδήποτε δραστηριότητα εάν προσαρμοστεί. Θέλω να πω, ότι πέρα από τα αθλήματα που προσαρμόζονται συγκεκριμένα και αυτά που είναι αποκλειστικά φτιαγμένα για άτομα με προβλήματα όρασης, οι περισσότερες δραστηριότητες, μπορούν να προσαρμοστούν και να συμμετέχουνε όλοι, είτε αρτιμελής, είτε άτομα με οπτική αναπηρία. Η προσωπική μου άποψη είναι πως ναι, υπάρχουν επιλογές. Στη Θεσσαλονίκη για παράδειγμα, η σχολή τυφλών και ο πανελλήνιος σύνδεσμος τυφλών, έχουνε οργανωμένα τμήματα χορου, μουσικής, σκέιτμπόρντ και άλλα. Επίσης υπάρχουνε τα αθλητικά σωματεία, που συμμετέχουνε σε διάφορα αθλήματα, εκδηλώσεις και προγράμματα. Πέρα από αυτό όμως, εγώ πιστεύω πως και ο καθένας, μεμονωμένα μπορεί να πάει σε ένα οποιοδήποτε τμήμα έξω, και κάποια άλλη δομή και να συμμετέχει σχετικά εύκολα. Νομίζω πως όλα είναι στο χέρι μας.
Τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, έχω πάντα μαζί μου τον Rox. Είναι ένα μαύρο λαμπραντόρ, τεσσάρων ετών και είναι το καλύτερο πλάσμα του πλανήτη. Εκπαιδεύτηκε από το κέντρο Σκύλοι Οδηγοί Ελλάδος. Νομίζω πως ο Rox και το Κέντρο, μου αλλάξαν τη ζωή. Όλα πλέον είναι πολύ πιο εύκολα, πολύ πιο γρήγορα και αβίαστα και πάντα με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση και ενδιαφέρον. Ο κόσμος με αντιμετωπίζει διαφορετικά πλέον. Οι περισσότεροι μας αγαπάνε πολύ αν και σίγουρα υπάρχουνε και αυτοί που αντιδρούν στο να είμαστε στον ίδιο χώρο μαζί. Ο θεσμός των σκύλων οδηγών στην Ελλάδα δεν είναι ακόμα πολύ διαδεδομένος οπότε, χρειάζεται δουλειά, ενημέρωση και εξοικείωση μαζί τους.
Σίγουρα υπάρχουνε στιγμές που σκέφτομαι πως θα ήταν πολύ πιο εύκολα τα πράγματα εάν μπορούσα να δω έστω και λίγο. Παρόλαυτά νομίζω πως το έχω αποδεχτεί πλήρως. Είναι κάτι που είναι κομμάτι της ζωής μου, δεν είμαι εγώ, είναι όμως ένα κομμάτι μου και το έχω αγκαλιάσει. Έχω μάθει να κάνω πράγματα διαφορετικά από ότι τα κάνουν οι υπόλοιποι, έχω μάθει να ζω με αυτό και να ξέρω πως ότι και να γίνει, θα είναι εδώ. Δεν έχω επιλογή. Δεν είναι εύκολο να ζεις σαν τυφλός στην Ελλάδα. Ο κόσμος δεν ξέρει, οι υποδομές δεν είναι κατάλληλες και ούτω καθεξής. Οπότε κάθε μέρα, πρέπει να βγαίνεις έξω ξέροντας ότι σήμερα θα μάθω κάτι σε κάποιον. Άλλες φορές με θυμώνει αυτό, γιατί δεν θέλω όλη μου τη ζωή να πρέπει να δίνω εξηγήσεις για το πως κάνω πράγματα, γιατί τα κάνω και να παλεύω να αποδείξω πως δεν είμαι και κάτι τόσο ιδιαίτερο. Άλλες φορές, πραγματικά εκτιμώ το γεγονός ότι μπορώ να επηρεάσω κόσμο και να τους δείξω ίσως κάποια άλλα πράγματα που υπό άλλες συνθήκες δεν θα είχαν τη δυνατότητα να δουν.
Έχω μάθει να ζω με αυτό και να ξέρω πως ότι και να γίνει, θα είναι εδώ. Δεν έχω επιλογή.
Φτάνοντας στον επίλογο αυτής της ιστορίας, νιώθω λιγότερο αμήχανη απέναντι στους τυφλούς. Η Βάσω με την απλότητα και την ειλικρίνειά της μου έδωσε το θάρρος να χρησιμοποιώ τη λέξη τυφλός χωρίς δισταγμό. Με έκανε να καταλάβω πως δεν είναι άλλος ο κόσμος των τυφλών. Αντιθέτως μοιραζόμαστε τον ίδιο κόσμο, με τη διαφορά ότι τα άτομα με οπτική αναπηρία κάνουν κάποια πράγματα διαφορετικά. Μπορεί να μην είναι σε θέση να δουν τον ήλιο, τα δέντρα ή το πρόσωπό τους στον καθρέφτη, βλέπουν όμως πέρα από το αυτονόητο, πίσω από το προφανές. Οι περισσότεροι τυφλοί έχουν αποδεχτεί αυτό που είναι. Χρέος δικό μας είναι να σεβαστούμε την ελευθερία τους, τον τρόπο που κινούνται, τον σκύλο που τους οδηγεί. Αυτό που θα κρατήσω μέσα μου, από τη Βάσω είναι ο ήχος κλήσης στο κινητό της: I will leave the light on. Δεσμεύομαι, μέσα από το Mylittlestories, να αφήνω το φως αναμένο.