Κυνηγός γλωσσών

Με τον Δημήτρη φοιτήσαμε μαζί στο πανεπιστήμιο, τότε που η σχολή Δημοσιογραφίας μοίραζε τα μαθήματά της ανάμεσα στο Μανδαλίδειο κτίριο στην παλαιά παραλία της Θεσσαλονίκης και στις αίθουσες της Θεολογικής σχολής. Αποφοιτήσαμε, ο καθένας ακολούθησε το δρόμο του και η σχέση μας έκτοτε έμεινε σε επίπεδο ανταλλαγής ευχών στο Facebook. Σήμερα, έπειτα από χρόνια, συναντιόμαστε ξανά με το Δημήτρη αυτή τη φορά όχι σε ρόλο δημοσιογράφου, αλλά συνεντευξιαζόμενου. Αιτία και αφορμή, η αγάπη του για τις ξένες γλώσσες και το έμφυτο ταλέντο του στην εκμάθηση αυτών. Ένας πολύγλωσσος, που εκτός από ξένες γλώσσες, κατέχει άψογα την ορθή χρήση της ελληνικής και παράλληλα διαθέτει απίστευτο χιούμορ. Αν όλα αυτά δεν είναι ένδειξη ευφυΐας, τότε τι είναι;

Πόσες γλώσσες μιλάς;

Ξέρεις, Έλενα, μια απάντηση σε ένα τέτοιο ερώτημα είναι πάντοτε επισφαλής, έωλη θα έλεγα, διότι δεν υπάρχουν δικλείδες που σου επιβεβαιώνουν ότι ξέρεις μία γλώσσα, τη μιλάς εν προκειμένω. Θα αρκεστώ, λοιπόν, σε όσες κατέχω κάποια πιστοποίηση καλού έως άριστου επιπέδου γνώσης και σε ακόμη τρεις που για διάφορους λόγους δεν έχω, ακόμη τουλάχιστον, πιστοποίηση. Θα σου απαντήσω, λοιπόν, ότι είναι 10 και ειδικότερα αγγλικά, γαλλικά, ιταλικά, ισπανικά, πορτογαλικά, ρουμανικά, καταλανικά, γαλικιακά, οξιτανικά και τουρκικά.

Από ποια ηλικία ξεκίνησες;

Έχοντας επιρροές από τη μητέρα μου, συνταξιούχος δασκάλα πλέον, ανέπτυξα μία ιδιαίτερη αγάπη για την ορθή χρήση της μητρικής μας γλώσσας, της ελληνικής. Παράλληλα, η εκμάθηση της αγγλικής και της γαλλικής από την ηλικία των 7 ετών περίπου ήταν σε επίπεδο φροντιστηρίου, κατά κάποιο τρόπο επιβεβλημένη, όπως αντιλαμβάνεσαι. Ναι, αν δεν κάνω λάθος, πρέπει να ήμουν 7 ετών.

Με τι κριτήριο επιλέγεις τις γλώσσες που μαθαίνεις;

Ανέκαθεν αγαπούσα τις λατινογενείς γλώσσες, αρχής γενομένης από τα γαλλικά και έτσι ακολούθησαν και οι επόμενες της ίδιας οικογένειας. Από κει και πέρα, επιλέγω και θα συνεχίσω, πρώτα ο Θεός, να επιλέγω γλώσσες στη βάση διάφορων κριτηρίων, όπως για παράδειγμα η χρησιμότητα της τουρκικής για εμάς τους Έλληνες, η μοναδικότητα της πρώτης ινδοευρωπαϊκής γλώσσας, της χεττιτικής, οι γραμματικές ιδιαιτερότητες της ρουμανικής, το αλφάβητο και η διαφορετική φιλοσοφία της ρωσικής ή της ιαπωνικής ή ο πλούτος και η τεράστια ιστορία που περικλείει η αραβική γλώσσα.

Κατά τη γνώμη σου ποια είναι η πιο ερωτική γλώσσα;

Η πιο ερωτική γλώσσα είναι η ιταλική, διότι το γεγονός ότι οι λέξεις τελειώνουν σε φωνήεντα συνεισφέρουν στη μελωδικότητα της γλώσσας, κάτι που είναι σύμφυτο με τον ερωτισμό.

Η εκμάθηση τόσων γλωσσών συνάδει με την προσωπικότητά σου;

Εξαιρετική ερώτηση. Τι είναι λοιπόν η εκμάθηση γλωσσών; Είναι τρέλα, πάθος, ταξίδι, πρόκληση, νοητική και εγκεφαλική διέγερση, ταχύτητα, εναλλαγή, εξερεύνηση, στοιχεία που ενσωματώνω στην καθημερινότητά μου, στη ζωή μου γενικά. Πλάι, βέβαια, στα αρνητικά στοιχεία του χαρακτήρα μου, θα έλεγα ότι επιτυγχάνεται ένας εκρηκτικός συνδυασμός που ναι, είμαι εγώ!

Τι είναι λοιπόν η εκμάθηση γλωσσών; Είναι τρέλα, πάθος, ταξίδι, πρόκληση, νοητική και εγκεφαλική διέγερση, ταχύτητα, εναλλαγή, εξερεύνηση.

Πώς καταφέρνεις να διατηρείς σε καλό επίπεδο όσες γλώσσες ήδη κατέχεις;

Θέλεις τα μυστικά μου; Αστειεύομαι προφανώς. Λοιπόν, κοίτα. Σίγουρα με βοηθάει πολύ η μνήμη μου και καθόσον αποδεικνύεται η ευχέρεια ή κλίση στην εκμάθηση των γλωσσών. Παράλληλα, ως άνθρωπος που αντιμετωπίζω τον ίδιο μου τον εαυτό μου ως πρόκληση (ελπίζω να μη μας διαβάζουν ψυχολόγοι) έχω αναπτύξει από μόνος μου κάποιους μηχανισμούς μέσω των οποίων οι γλώσσες που ήδη γνωρίζω και όσες σταδιακά ανακαλύπτω, συγκεράζονται, αλληλεπιδρούν. Αντιλαμβάνομαι ότι αυτό που σου λέω ίσως δε γίνεται πολύ κατανοητό αλλά είναι κάτι εγκεφαλικό, ένα προϊόν γνώσης, νοητικής εξέλιξης και κινήτρου.

Ποιες γλώσσες είναι στα μελλοντικά σχέδια σου;

Έλενα, καταρχάς να βγούμε όλοι μας σωματικά και ψυχικά υγιείς από αυτό που μαύρισε τις ζωές μας και αναφέρομαι στην πανδημία του κορωνοϊού. Αυτή τη στιγμή έχω σε εκκρεμότητα την πιστοποίηση στην τουρκική γλώσσα, περιμένω δηλαδή να επανέλθουμε και να διενεργηθούν εξετάσεις, ενώ παράλληλα μαθαίνω την χεττιτική γλώσσα, μια γλώσσα χαμένη στους αιώνες που γράφεται με τη σφηνοειδή γραφή. Από κει και πέρα, ρωσικά από τις ευρωπαϊκές είναι στα πλάνα μου και έπειτα ιαπωνικά θα με ενδιέφεραν, ινδονησιακά και χμερ, η επίσημη γλώσσα της Καμπότζης με το δαιδαλώδες αλφάβητο.

Ποιες γλώσσες θα πρότεινες να επιλέξει ένα παιδί σήμερα;

Από την εμπειρία μου στην εκμάθηση των γλωσσών, η οποία να σου πω ότι είναι και αυτοτελής, μιας και μαθαίνω από μόνος μου τις γλώσσες στην πλειοψηφία τους, σίγουρα το παγκόσμιο βεληνεκές της αγγλικής την καθιστά αναγκαία για ένα παιδί και έπειτα η γλώσσα του έρωτα και της διπλωματίας, τα γαλλικά, τα χρήσιμα και πολύτιμα για το εμπόριο και την οικονομία, γερμανικά, τα ισπανικά των 22 χωρών όπου ομιλούνται ως μητρική, τα κινεζικά της παντοδύναμης και χαοτικής Κίνας και τα αραβικά των χωρών του Μαγκρέμπ και της Μέσης Ανατολής.

Έχοντας σπουδάσει και ο ίδιος Δημοσιογραφία, πως κρίνεις το επίπεδο των ενεργών συναδέλφων αυτή τη στιγμή όσο αφορά στη σωστή χρήση της γλώσσας, τόσο της ελληνικής όσο και των υπολοίπων;

Κοίτα, τώρα έρχομαι σε λιγάκι άβολη θέση διότι δεν είμαι εγώ αυτός που μπορώ να κρίνω μιας και έχω ελλείψεις που προσπαθώ να καλύπτω συνεχώς. Θα αρκεστώ να πω ότι ακούω και διαβάζω κραυγαλέα συντακτικά λάθη και κάποια ορθογραφικά, ενώ αυτό που δε μου αρέσει, είναι η υποκατάσταση ελληνικών λέξεων με αγγλικές για λόγους εντυπωσιασμού ή ομοιομορφίας. Ως προς τις σπουδές μου, τις σπουδές μας καλύτερα μιας και ήμασταν συμφοιτητές, αναντίρρητα με βοήθησαν στη σωστή χρήση της γλώσσας και με την πάροδο των ετών μπορώ να πω ότι το επίπεδο της παρεχόμενης γνώσης ήταν αρκετά υψηλό.

Πιστεύεις ότι η ελληνική γλώσσα έχει την ίδια δύναμη με παλαιότερα ή έχει χάσει την αξία της κυρίως λόγω της συνεχώς αυξανόμενης χρήσης των greeκlish;

Ακουμπάς στις ευαίσθητες χορδές τώρα που θα έλεγε και ο Μαζωνάκης για το μπουζούκι. Λατρεύω τη γλώσσα μας, τους συμβολισμούς της, τη συνεισφορά της, τα μυστικά της. Τα greeklish είναι εδώ, κοινός τόπος αλλά δε θα έλεγα ότι απειλούν τη γλώσσα ή ότι υποβαθμίζουν την αξία και το κύρος της. Ένα σημείο των καιρών θα τα χαρακτήριζα. Ένας βράχος δεν μπορεί να απειληθεί από ένα πετραδάκι, αν μπορούσα να το πω αλληγορικά.

Η εκμάθηση μίας ή και περισσότερων ξένων γλωσσών, από μικρή ηλικία, είναι κάτι παραπάνω από δεδομένη, εδώ και αρκετές δεκαετίες, καθώς αποτελούν ένα σημαντικό “χαρτί” στην εύρεση εργασίας. Δυστυχώς έχοντας αυτό στο μυαλό μας, ελάχιστα αντιλαμβανόμαστε ότι το να μαθαίνεις μια ξένη γλώσσα δεν σημαίνει μόνο ότι μαθαίνεις διαφορετικές λέξεις για τα ίδια πράγματα, αλλά ότι κυρίως μαθαίνεις έναν άλλον τρόπο να σκέφτεσαι για τα πράγματα. Όπως πολύ σωστά είπε ο Δημήτρης, η εκμάθηση μιας γλώσσας “Είναι τρέλα, πάθος, ταξίδι, πρόκληση, νοητική και εγκεφαλική διέγερση, ταχύτητα, εναλλαγή, εξερεύνηση” . Θα προχωρήσω λίγο ακόμα και θα πω ότι είναι εμπειρία, είναι η γνώση που κατακτάμε, πρωτίστως και κυρίως για τον εαυτό μας και κανείς δεν μπορεί να μας την στερήσει.

Όσο πιο πολλά μαθαίνω τόσο πιο πολύ καταλαβαίνω πόσο λίγα ξέρω. Σωκράτης