Ο δασκαλάκος είναι λεβεντιά
Για κάποιους η διδασκαλία είναι ένα επάγγελμα απλά. Πάνε το πρωί φεύγουν το μεσημέρι, βγάζουν την απαιτούμενη ύλη και μέχρι εκεί. Ευτυχώς υπάρχουν και οι εκπαιδευτικοί που θεωρούν το επάγγελμα τους λειτούργημα. Ο Στέργιος Παρίζας, ο 30χρονος δάσκαλος από την Νάουσα ανήκει στην τελευταία κατηγορία. Κάθε νέα σχολική χρονιά είναι ένα μοναδικό ταξίδι μοιρασμένο στη γνώση και στην αγάπη, κάθε ώρα μέσα στην τάξη είναι μια μαγική διαδρομή με νότες, γράμματα και αριθμούς. Η Ρόδος, η Κως, η Κάλυμνος είναι κάποιες από τις πόλεις που δίδαξε από το 2012 που ξεκίνησε ως αναπληρωτής. Γονείς, μαθητές και συνάδελφοι, όλοι έχουν έναν καλό λόγο για τον δάσκαλο με την κιθάρα. Για το Στέργιο οι μαθητές είναι τα λουλούδια του, τους ποτίζει με σπόρους μουσικής και φαντασίας και κάθε χρονιά τους αφήνει ενθύμιο ένα τραγούδι για να πορεύονται στη ζωή τους.
Έγινες δάσκαλος από επιλογή ή έτυχε;
Αφού πέρασα αρκετές αναταράξεις στην εφηβική μου ηλικία, όσον αφορά στον επαγγελματικό προσανατολισμό, επέλεξα να κυνηγήσω το όνειρο των παιδαγωγικών σχολών γύρω στα 17 μου. Κάθε άλλη δουλειά μου φαινόταν ανιαρή μπροστά στη δουλειά του δασκάλου. Ακόμα και από τότε κάθε είδους αλληλεπίδραση με παιδιά στην ηλικία του Δημοτικού ή και μικρότερα μου φαίνονταν πολύ ενδιαφέρουσα, ζωντανή και εποικοδομητική. Πίστευα μέσα μου πως ίσως παραμείνω και εγώ για πάντα παιδί και δεν είχα καλύτερο από το να επιλέξω μία δουλειά που και θα μπορούσα να προσφέρω αλλά και ταυτόχρονα θα ένιωθα πάντα ζωντανός και αεικίνητος. Προσπαθώντας να αφουγκραστώ ανθρώπους μεγαλύτερους σε ηλικία, ερχόμουν αντιμέτωπος με το συναίσθημα πολλών να βαριούνται τη δουλειά τους, να σιχαίνονται σε ένα βαθμό την καθημερινότητά τους λόγω αυτής και πάσχιζα να το αποφύγω σκεπτόμενος το μέλλον μου. Νομίζω πως δικαιώθηκα εις διπλούν καθώς το ίδιο το σχολείο μου απέδειξε πως μέσα στο περιβάλλον του δεν πρόκειται ποτέ να νιώσεις βαρεμάρα ή στασιμότητα ενώ και εγώ τελικά κράτησα μέσα μου πολλές παιδικές εκφάνσεις του τότε ανήλικου Στέργιου. Κατά μία μεγάλη έννοια νομίζω πως ναι, είμαι ακόμα παιδί!
Πόσο εύκολο είναι για σένα να είσαι κάθε χρόνο αλλού σαν αναπληρωτής;
Σίγουρα δεν είναι το πιο εύκολο πράγμα στον κόσμο ως συνθήκη ποιοτικής διαβίωσης και το πράγμα γίνεται κάπως χειρότερο όταν κοιτάξεις εξόφθαλμα το σύστημα το οποίο προκρίνει κάτι τέτοιο. Στην ουσία, χιλιάδες αναπληρωτές εκπαιδευτικοί ξενοικιάζουν, πακετάρουν, μετακομίζουν δύο φορές το χρόνο ενώ αναπληρώνουν στη δουλειά τον ίδιο τους τον εαυτό. Δεν είναι εύκολο λοιπόν γιατί δεν μπορούμε να απαντήσουμε στους μαθητές μας στη γεμάτη αγωνία ερώτηση αν θα μας «έχουν» και του χρόνου. Δεν είναι εύκολο γιατί στην Ειδική Αγωγή υπάρχουν παιδιά που αντιμετωπίζουν δυσκολίες οι οποίες εδράζουν την αντιμετώπισή τους στην ύπαρξη σταθερής ρουτίνας και περιβάλλοντος, αλλά το ίδιο το Υπουργείο Παιδείας δεν μεριμνά ώστε αυτά τα παιδιά να μπορούν να «συμβιώνουν» και να εκπαιδεύονται με τον ίδιο εκπαιδευτικό για 2, 3 ή 4 χρόνια αφού τον μετακινούν κάθε χρόνο αντιμετωπίζοντας τον απλά ως έναν ακόμη αριθμό στον πίνακα χιλιάδων εκπαιδευτικών.
Τι πιστεύεις ότι λείπει αυτή τη στιγμή από το ελληνικό σχολείο;
Θα μου επιτρέψετε να ανακατευθύνω την ερώτηση από το “τί λείπει” στο τί χρειάζεται τελικά το ελληνικό σχολείο. Συνήθως όταν κάτι λείπει περιμένουμε από κάποιον τρίτο να το συμπληρώσει, ενώ αν επικεντρωθούμε στο τι χρειάζεται αυτομάτως γινόμαστε εμείς η αλλαγή που θέλουμε να έρθει. Ένα σχολείο χρειάζεται όλους εμάς που το υπηρετούμε να του δοθούμε 100% . Χρειάζεται την αλήθεια μας, την συνεργασία μεταξύ μας, χρειάζεται την μάθηση να γίνεται παιχνίδι και αντίστροφα το παιχνίδι να γίνεται μάθηση, χρειάζεται το γέλιο αλλά και το δάκρυ μας καθότι αληθινό, χρειάζεται χρώμα αλλά πάνω από όλα χρειάζεται να κυνηγάμε όλοι μας ό,τι δεν μπορούμε να φτάσουμε. Αυτό έχει δύο καλά: Από τη μία μπορεί όντως να το φτάσουμε και από την άλλη ακόμα και αν δεν το φτάσουμε ποτέ σίγουρα προχωρήσαμε, κινηθήκαμε και δεν είμαστε στο σημείο που ήμασταν στην αρχή.
Σε σένα οφείλεται ένα πολύ όμορφο βίντεο-ταινία σχετικά με τα μικρότερα αδέρφια. Πώς προέκυψε;
Μου αρέσει πολύ να εκφράζομαι μέσω των στίχων και της μουσικής και τα χρόνια μου έχουν δείξει πως η μουσική μπορεί να γίνει ένα μέσο που θα κουβαλά πάντα «μαγεία» μέσα σε ένα σχολικό περιβάλλον. Η αφορμή για το τραγούδι «Ο αδερφός μου» ήρθε από ένα εξαιρετικό βιβλίο της Βέρας Πρατικάκη «Όλα ξεκίνησαν όταν μου έφεραν τον Ζαχαρία» που μιλάει για την περιπέτεια της αδελφικής αγάπης. Διαβάσαμε το βιβλίο μέσα στην τάξη και όταν καλέσαμε τη συγγραφέα στο σχολείο θέλαμε να την ευχαριστήσουμε με αυτό το τραγούδι. Βέβαια, το θέμα της αδελφικής ζήλιας- αγάπης νομίζω πως είναι κάπως βαθύτερο και ταλανίζει πολλές οικογένειες, οπότε εύχομαι το τραγούδι μας να δώσει μια νέα διάσταση, ίσως και λύση στο παραπάνω. Η δημιουργία της ταινίας και η ηχογράφηση του τραγουδιού με τα παιδιά είχε ως σκοπό να βιώσουμε δημιουργώντας ό,τι τραγουδήσαμε. Όλα έγιναν τελείως απλά και όμορφα έχοντας και τη μεγάλη βοήθεια των γονέων των παιδιών. Ίσως έτσι μείνει στα παιδιά η ανάμνηση πως η τέχνη μπορεί να γεννηθεί σε οποιαδήποτε μορφή, σε οποιοδήποτε χρόνο, από τον καθένα που έχει αφεθεί ελεύθερος να εκφράζει αυτό που νιώθει.
Η τέχνη μπορεί να γεννηθεί σε οποιαδήποτε μορφή, σε οποιοδήποτε χρόνο, από τον καθένα που έχει αφεθεί ελεύθερος να εκφράζει αυτό που νιώθει.
Υπάρχει τρόπος μέσω της εκπαίδευσης να εξαλειφθεί ο σχολικός εκφοβισμός- bullying;
Η ίδια η εκπαίδευση θα έχει αποτύχει παταγωδώς αν δεν μπορούμε να διδάξουμε με κάθε τρόπο την αποδοχή του καθενός όσο και αν διαφέρει από εμάς. Όλα ξεκινούν από εκεί. Αφού το σχολείο είναι μία μικρογραφία της κοινωνίας πρέπει το κάθε παιδί να νιώσει ότι έχει μία θέση και μία αξία μέσα του. Πρέπει να νιώσει εμπιστοσύνη και ταυτόχρονα να την διαμοιράζει στον διπλανό του κοκ. Η «γιατρειά» του bullying κατ΄ εμέ ξεκινά από το «καλημέρα» και το χαμόγελο και ολοκληρώνεται στη συζήτηση μεταξύ της ομάδας και μέσα από δημιουργικές διαφωνίες. Αν το παιδί μάθει να έχει αρχικά θετική στάση ζωής και μετέπειτα να αποδέχεται τη διαφορετική στάση και γνώμη του διπλανού του τότε θα μπορούν όλοι να εκφράζονται ελεύθερα και ίσως έχουμε κάνει ένα βήμα στο να καταπολεμήσουμε το bullying.
Αν έπρεπε να διαλέξεις ανάμεσα στη μουσική και τη διδασκαλία τι θα επέλεγες;
Είναι τα δύο πράγματα που με καθορίζουν ως άνθρωπο, με συμπληρώνουν και με κάνουν ευτυχισμένο. Η διδασκαλία είναι από μόνη της μία διαδικασία πολύπλευρα δημιουργική. Η μοναδικότητα του κάθε παιδιού πάντα δημιουργεί ανάγκες για εξατομίκευση της και αυτό είναι ένα από τα στοιχεία της που με εξιτάρουν. Εκεί ήρθε να συνδράμει με μία διαφορετική χροιά η μουσική καθώς σαν μία μορφή τέχνης παρατήρησα πως συμβάλλει θετικά στην ψυχολογία των μαθητών και ταυτόχρονα δεν αποζητά απαραίτητα εξατομίκευση. Η μουσική ενώνει αβίαστα, κάνει τις μονάδες μία μεγάλη ομάδα και δημιουργεί συνθήκες τέτοιες που μπορεί να προσφέρει αυτοπεποίθηση στο κάθε μέλος της ομάδας ότι σίγουρα μπορεί να τα καταφέρει και να διασκεδάσει ταυτόχρονα. Κατά κάποιο τρόπο δομείται η αυτοπεποίθηση ως στοιχείο του χαρακτήρα χωρίς κανείς να το καταλαβαίνει. Τα τελευταία χρόνια προσπαθήσαμε να φτιάξουμε – πέρα από χορωδία- μία μικρή ορχήστρα με κρουστά όργανα όπου πραγματικά η συνεργασία και η ομαδικότητα επήλθαν χωρίς να χρειαστεί να μιλήσω για έννοιες σαν και αυτές ούτε μία φορά. Συνοψίζοντας, δεν μπορώ να διαλέξω ανάμεσα στη διδασκαλία και τη μουσική γιατί και οι δύο μου έχουν προσφέρει συναισθήματα που όμοιά τους δεν έχω ζήσει σε άλλες περιστάσεις.
Τι σου έχουν διδάξει τα παιδιά όλα αυτά τα χρόνια;
Νομίζω πως το πιο σημαντικό που μου έχουν διδάξει τα παιδιά και όχι απαραίτητα μόνο οι μαθητές της τάξης μου είναι το πώς να είμαι ευτυχισμένος δάσκαλος ακόμα και αν δεν είμαι σίγουρος αν πρώτα είμαι ένας καλός δάσκαλος. Μου δίδαξαν πως το πρώτο είναι πιο σημαντικό και ίσως μία μέρα φέρει και το δεύτερο. Για να διδαχτούμε όμως το οτιδήποτε από τα παιδιά υπάρχει κάτι που πρέπει να κάνουμε και πολύ συχνά το αμελούμε: να τα ακούσουμε. Θα πρέπει τα παιδιά να νιώσουν πως «οι φωνές τους» (όπου φωνές οι ανάγκες τους, οι απόψεις τους, το καλημέρα τους, η κρίση τους, τα όνειρά τους) είναι ζωτικής σημασίας για εμάς τους μεγάλους. Είναι κατά τη γνώμη μου αυτός ο τρόπος να νιώσουν από την πιο μικρή τους ηλικία πως ο κάθε άνθρωπος έχει τη μοναδική του αξία και δεν πρέπει κανείς να αφήνεται στο περιθώριο για κανένα λόγο. Κάθε τι σημαντικό που έκανες, έγινε γιατί πρώτα κάποιος πίστεψε σε σένα.
Ένας ακόμα δάσκαλος είναι ο Στέργιος. Παίρνει τον ίδιο μισθό με τους συναδέλφους του, διδάσκει στις ίδιες αίθουσες, με τα ίδια μέσα, τα ίδια βιβλία στην Ελλάδα της κρίσης. Χρησιμοποιεί όμως και άλλα υλικά, πιο πολύτιμα, όπως αγάπη, μεράκι, αφοσίωση, κέφι και ειλικρίνεια. Ένας αφανής ήρωας που προσπαθεί καθημερινά να σμιλέψει όσο πιο όμορφα μπορεί ανθρώπινες προσωπικότητες. Προσωπικότητες παιδιών, που είναι το μέλλον μας, η ελπίδα μας. Τη λέξη λεβεντιά δεν θα την βρεις σε καμιά άλλη γλώσσα. Κρύβει μέσα της ψυχή, θάρρος, εντιμότητα και φιλότιμο. Αυτά κουβαλάει στην καρδιά του ο Στέργιος και αυτό τον κάνει ένα δάσκαλο λεβέντη.
https://www.youtube.com/watch?v=XZlqAJnWk9U
https://www.youtube.com/watch?v=GhwLpGd3_pY&t=6s
Μόρφωση δεν είναι η εκμάθηση διαφόρων πραγμάτων, αλλά η εκπαίδευση του νου ώστε να μπορεί να σκέφτεται. Albert Einstein