Hambas: “Δώστε χώρο στην Τέχνη”

Τον Αντώνη τον ακολουθώ εδώ και δύο χρόνια περίπου στο Instagram. Αφορμή για αυτό στάθηκε μία φωτογραφία που είχε ποστάρει με την προσωπογραφία του Jean Reno και τον τίτλο “Leon the professional.” Έκτοτε περιμένω με ανυπομονησία το επόμενο έργο του, πάντα επίκαιρο, πάντα αληθινό, πάντα καυστικό. Για όσους δεν τον γνωρίζετε ο Αντώνης Χαμπάς είναι ένας συναρπαστικός Έλληνας εικαστικός καλλιτέχνης που ασκεί το Street Art τα τελευταία 6 χρόνια. Μέσω μιας ποικιλίας υλικών δημιουργεί οπτικά τοπία τόσο αφηρημένων όσο και ρεαλιστικών μορφών και στοιχείων, καθώς και ρεαλιστικές απεικονίσεις ανθρώπων, αλλά και πιο σουρεαλιστικές εικόνες, εικόνες στοχαστικές που στέλνουν κάθε φορά το δικό τους μήνυμα, αρχικά στον εκάστοτε θεατή και έπειτα στο ευρύτερο κοινωνικό σύνολο. Από τους δρόμους της Αθήνας, στις γκαλερί της Νέας Υόρκης και πίσω στην Ελλάδα, ο Αντώνης αποτυπώνει μέσα από την τέχνη του την ιστορία του σήμερα μέσα από τα δικά του μάτια. Με όπλο τα σπρέι του δεν αφήνει απλά την υπογραφή του αλλά κυρίως το στίγμα του.

Η ενασχόληση με το graffiti πότε και πως ξεκίνησε;

Σε ηλικία 5 χρονών άρχισα να εκφράζομαι μέσα από την τέχνη, κάνοντας μικρές συνθέσεις στον τοίχο του σπιτιού μου. Η ζωγραφική έγινε για μένα το πολύτιμο εκείνο μέσο που χρειαζόμουν για να εξωτερικεύσω τη φωνή μου. Στο σχολείο ήμουν περαστικός σε όλα τα μαθήματα, αλλά πολύ δυνατός στα καλλιτεχνικά. Δεκατριών χρονών έκανα την πρώτη μου τοιχογραφία μιας φανταστικής συμμορίας τριών φίλων, ενώ στην ηλικία των 16 η ανάγκη μου να μοιραστώ τη δική μου έκφραση μου με περισσότερο κόσμο με ώθησε να κάνω το πρώτο δημόσιο έργο σε σχολείο του Πειραιά το 2015. Από τότε έχω αναλάβει πολλά έργα ιδιωτικά και δημόσια, μιλώντας πάντα για κοινωνικά θέματα. Όταν όλο αυτό άρχισε σιγά σιγά να παίρνει δημοσιότητα μέσα από τα Media και κάποια στιγμή με πήραν τηλέφωνο από τη Stigma Lab που υπηρετούσε την Street Art σκηνή στην Ελλάδα,φυσικά δέχθηκα αμέσως να συνεργαστούμε. Μετά από αυτό, είχα την τύχη να συνεργαστώ με μαέστρους του Graffiti και γενικότερα της παγκόσμιας urban art -street art σκηνής όπως ο Ιno , ο Simple g, o Leonidas Giannakopoulos.

Τι είναι το mural painting;

Mural σημαίνει τοιχογραφία. Τοιχογραφία με τη σειρά της είναι η ζωγραφική που γίνεται πάνω σε τοίχο ή οροφή. Η τοιχογραφία ως τέχνη έχει την ηλικία του ίδιου του ανθρώπινου πολιτισμού με τις σπηλαιογραφίες να αποτελούν τα πρώτα δείγματα αυτής της ζωγραφικής. Το σπήλαιο Lubang Jeriji Saléh στο Μπόρνεο, στο Ανατολικό Καλιμαντάν, είναι η παλαιότερη εικονιστική ζωγραφική σπηλαίου στον κόσμο. Πρόκειται στην ουσία για έναν πίνακα άγριων βοοειδών, με ημερομηνία περίπου 40.000 ετών.

Αν σου έλεγα να επιλέξεις 3 από τα έργα σου ποια θα ήταν αυτά και γιατί;

Σίγουρα τα καλύτερα μου έργα δεν ανήκουν σε ιδιωτικές επιχειρήσεις ούτε σε γκαλερί. Αφού με ρωτάς μέσα στο Top 3 θα έβαζα την τοιχογραφία μου για τη μεγάλη πυρκαγιά στο Μάτι. Αναζητούσα καιρό χώρο για ένα έργο κοντά στο σημείο της τραγωδίας και δίνοντας μου την ευκαιρία ο Δήμος Ραφήνας έγινε πραγματικότητα. Δυνατή στιγμή της υλοποίησης του έργου ήταν όταν σχημάτισα τις 120 καρδιές – ψυχές. Επίσης από τα πιο σημαντικά για εμένα είναι τα δύο τελευταία μου έργα. Το ένα που τιμά τη μνήμη του δολοφονημένου George Floyd καθώς και αυτό για τον κορωνοϊο.

Πως ένιωσες όταν βανδάλισαν το έργο σου για τον George Floyd;

Είναι κρίμα να καταστραφεί ένα έργο που αγαπήθηκε τόσο απ΄τον κόσμο. Εμένα δεν με πειράζει τόσο γιατί γνωρίζω ότι το κάνω σε δημόσιο δρόμο και οποιοσδήποτε μπορεί να παρέμβει με ένα σπρέι. Για μένα το μήνυμα μου πέρασε και αυτό μου αρκεί.

Πως αισθάνθηκες όταν σε κάλεσαν να φιλοτεχνήσεις το σπίτι του Μάντζαρου;

Μόλις με κάλεσε η διακοσμήτρια που είχε αναλάβει το έργο μου φάνηκε σχεδόν απίστευτο. Είναι μια δουλειά που πραγματικά με έκανε να αισθανθώ περήφανος. Το να γίνει τοιχογραφία ο εθνικός ύμνος στο σπίτι του ήταν συναρπαστικό, είναι από τις στιγμές που χαράσσονται στη μνήμη σου έντονα.

Τι μεσολάβησε και πόσα χρόνια χρειάστηκαν ώστε να σας αποκαλούν πλέον street artist και δημιουργούς, αντί για γκραφιτάδες;

Οι τίτλοι δεν με ενδιέφεραν ποτέ, για μένα προσωπικά όλοι είμαστε καλλιτέχνες. Όπως προανέφερα η τοιχογραφία ήταν η πρώτη μορφή τέχνης στην ιστορία, από τους ανθρώπους των σπηλαίων ακόμα. Η ανάγκη των καλλιτεχνών για να επικοινωνήσουν την τέχνη τους και το μη κατάλληλο ενδιαφέρον από την πλευρά της πολιτείας για να εκτονωθεί αυτή η τάση έφεραν στο προσκήνιο την τοιχογραφία, είτε είναι γκράφιτι, είτε mural .Όλα αυτά εντάσσονται στην urban art που στα πανεπιστήμια τέχνης του εξωτερικού διδάσκεται, όσο και αν αυτό μας ξενίζει στην Ελλάδα.

Σε τι επίπεδο είμαστε στην Ελλάδα, όσον αφορά τη street art;

Όπως και σε όλα οι Έλληνες πρωτοστατούμε. Ανα τον κόσμο το ελληνικό στοιχείο διαπρέπει σε όλους τους τομείς και πρέπει να ομολογήσω πως το ίδιο συμβαίνει και στην urban Art. Υπάρχουν muralists στην Ελλάδα που είναι παγκοσμίως γνωστοί και είναι κρίμα που δεν γίνεται λόγος για αυτούς στην χώρα μας.

Υπάρχουν σήμερα επικριτές;

Εννοείται ότι υπάρχουν επικριτές, στην Ελλάδα ζούμε άλλωστε. Όλη η Αθήνα είναι βαμμένη όπως λέμε και στην γλώσσα μας, αλλά δυστυχώς έχουμε ακόμα επικριτές και ανάμεσα τους είναι και οι ιδιοκτήτες των ακινήτων. Ευτυχώς η τέχνη δεν γίνεται να πεθάνει, θα αναδειχθεί με κάθε τρόπο. Σκεφτείτε ένα κόσμο χωρίς μουσική, χωρίς ζωγραφική, χωρίς σινεμά…τι θα ήταν και τι θα είχε να επιδείξει η ανθρωπότητα; Δυστυχώς τα σημερινά επιτεύγματα των ανθρώπων είναι επιτεύγματα καταστροφής τα τελευταία χρόνια, καταστρέψαμε το περιβάλλον και τώρα καταστρέφουμε τον ίδιο τον άνθρωπο. Γιαυτό δώστε χώρο στην τέχνη και σίγουρα τα πράγματα θα γίνουν καλύτερα.

Σκεφτείτε ένα κόσμο χωρίς μουσική, χωρίς ζωγραφική, χωρίς σινεμά…τι θα ήταν και τι θα είχε να επιδείξει η ανθρωπότητα;

Από πού εμπνέεσαι;

Από το κέντρο της Αθήνας, τις φτωχές γειτονιές και τα χαμηλά κοινωνικά στρώματα. Δεν θα μπορούσα να μην ασχοληθώ με όλα αυτά τα πράγματα, σε μια εποχή δύσκολη, που πιέζουν, που στεναχωρούν και φυλακίζουν τους ανθρώπους. Στη συμπάθεια μου πάντα οι αδύναμοι. Αισθάνομαι ότι έχω αρχίσει ένα πόλεμο με το κακό και είναι υποχρέωση μου να κάνω ότι μπορώ για να νικήσω. Από τα πρώτα 5 λεπτά της πρώτης μου τοιχογραφίας είχα καταλάβει τη δύναμη της επικοινωνίας που αποκτούσα, τη δύναμη του σπρέι στα χέρια μου, αμέσως συνειδητοποίησα πως ήταν κάτι που δεν θα έφευγε εύκολα από τη ζωή μου.

Τα σχέδια σου για το μέλλον;

Μπορώ να πω μόνο για την επόμενη μέρα γιατί έτσι ζω, μέρα με τη μέρα. Αύριο? Δεν ξέρω, δεν έχω τίποτα καλύτερο να κάνω απ΄το να πάω για κάποιο βάψιμο έξω. 

Κάπου, δυστυχώς δεν συγκράτησα που, διάβασα το εξής: “Αν το παιδί σου δεν τα πάει καλά στα μαθηματικά και διαπρέπει στα καλλιτεχνικά, μην του κάνεις ιδιαίτερα μαθηματικών, αλλά δώσε του και άλλα μαθήματα εικαστικών.” Η φράση αυτή, με όλο το βάρος του νοήματος της, είναι ακριβώς το μήνυμα που θέλω να στείλω μέσα από το σημερινό Story και είμαι σίγουρη πως το ίδιο επιθυμεί και ο Αντώνης. Πιέζουμε τα παιδιά μας να διαβάζουν, καταπιέζοντας τις περισσότερες φορές την ανάγκη τους για έκφραση. Θεωρώντας την τέχνη υποδεέστερη, γέμισε ο κόσμος μας από δυστυχισμένους μαθηματικούς, δυσαρεστημένους τεχνοκράτες και σκυθρωπούς γραφιάδες. Πως θα ήταν αντί για τάμπλετ προσφέραμε στα παιδιά μας πινέλα και μπογιές; Αν στη θέση της τηλεόρασης τους δίναμε την δυνατότητα να ακούσουν Χατζηδάκη; Αν αντί για κινητό βάζαμε στα χέρια τους ένα βιβλίο; Αν αντί για παιδότοπο πηγαίναμε μαζί μια βόλτα στα αξιοθέατα της ίδιας μας της πόλης; Ίσως έτσι να είχαμε πιο χαρούμενα παιδιά, ίσως να είχαμε νέους με κριτική σκέψη. Ίσως ακόμα να είχαμε περισσότερους καλλιτέχνες σαν τον Αντώνη. Αξίζει στην ανθρωπότητα να μείνουμε στο ίσως; Η απάντηση δική σας.